#148 - Loopbaancoaching: De tien belangrijkste gedragsvalkuilen, belemmerende overtuigingen en afweermechanismen op de werkvloer! Voldoe jij als werknemer aan één of meer van deze valkuilen?
Hai GuidoFox hier! Gaaf dat je dit artikel leest!
Mensen zijn Mensen en Mensen dragen belemmerende overtuigingen met zich mee, die hun persoonlijke groei in de weg kunnen staan. Deze overtuigingen spelen zich ook af onder werknemers op de werkvloer.
Een valkuil is een verzameling van bij elkaar passende belemmerende overtuigingen, met de bijbehorende afweermechanismen.
In dit artikel worden de tien belangrijkste valkuilen, belemmerende overtuigingen en afweermechanismen op de werkvloer besproken:
1. De Valkuil van Achterdocht en Wantrouwen
De werknemer met deze valkuil draagt vaak emotionele wonden met zich mee, opgelopen in familieverband, een slecht verlopen schooljeugd en/of eerdere negatieve ervaringen in de werksfeer.
Deze werknemer komt binnen met een attitude: ‘Wat moet je van me?’ en zorgt op deze wijze voor de veilige bewegingsruimte.
Diegene is wantrouwend en achterdochtig naar de omgeving toe en het zal een tijd duren voordat diegene vertrouwd kan zijn met zijn werkomgeving.
Als diegene in een afhankelijke of kwetsbare positie terechtkomt (bijvoorbeeld: het verkrijgen van negatieve feedback), gaat deze werknemer er per definitie vanuit dat anderen misbruik van deze situatie zullen maken.
De hoofdzakelijke belemmerende overtuigingen:
1. Ik kan anderen niet vertrouwen
2. Anderen laten mij in de steek
3. Niemand helpt mij toch
4. Ik moet te allen tijde op mijn hoede zijn voor misbruik
2. De Valkuil van Afstandelijkheid
De werknemer met deze valkuil heeft een overmatig gevoel van zelfstandigheid, onafhankelijkheid en controledrift (angst om dingen uit handen te geven).
Samenwerken met andere collega’s is ook bedreigend voor iemand met deze valkuil, omdat zo zijn onafhankelijkheid kan worden geschaad – maar eveneens dit gedrag tegendraads is aan zijn of haar controledrift.
Bovendien heeft deze werknemer moeite om zijn emoties te (durven) tonen, vanwege hetzelfde verlies van door diegene gewaardeerde eigenschappen van zelfstandigheid, onafhankelijkheid en de controle zo te kunnen behouden.
De hoofdzakelijke belemmerende overtuigingen:
1. Ik wil geen hulp vragen
2. Ik wil niet afhankelijk zijn
3. Ik moet anderen niet in vertrouwen nemen
4. Ik mag mijn gevoelens niet tonen
3. De Valkuil van Grensoverschrijdend Gedrag
De werknemer met deze valkuil schuurt tegen alle grenzen van de organisatie aan en vertoont grensoverschrijdend gedrag. Hier kan een antisociale en/of een narcistische persoonlijkheidsstoornis onderliggen. Deze werknemer voelt zich boven iedereen verheven en vertoont daar het gedrag naar.
De hoofdzakelijke belemmerende overtuigingen:
1. Ik hoef geen rekening te houden met anderen
2. Ik hoef mij niet aan de regels te houden
3. Ik laat mij niet de wet voorschrijven
4. Ik voel mij vaak beter dan anderen
4. De Valkuil van Instabiliteit
De werknemer met deze valkuil heeft een gebrek aan zelfvertrouwen en mist een gedegen basis in het leven. Zij hebben coaching en richting nodig in hun leven, voordat ze daadwerkelijk gaan presteren.
Deze werknemers zijn eveneens vaak opzoek naar drama en conflict, om hun instabiliteit zo te kunnen verdoezelen en zo ook afleiding voor hun eigen problematiek te kunnen zoeken.
De hoofdzakelijke belemmerende overtuigingen:
1. Ik kan niet op mijzelf en de wereld vertrouwen
2. Bij mij is er altijd chaos of drama
5. De Valkuil van Behaagzucht en (Extreme) Aanpassing
De werknemer met deze valkuil is een ‘goeddoener’ en wil door iedereen aardig gevonden worden. Ze schuiven hun eigen wensen en behoeften opzij om anderen van dienst te kunnen zijn en cijferen zichzelf zo vaak helemaal weg.
In het merendeel van de gevallen is er bij deze groep sprake van een minderwaardigheidscomplex. Deze groep is op ten duur ook zeer gevoelig voor burn-out verschijnselen / burn-out.
De hoofdzakelijke belemmerende overtuigingen:
1. Ik moet het iedereen naar de zin maken
2. Ik kan geen NEE zeggen
3. Ik moet voldoen aan de verwachtingen van anderen
4. Ik wil anderen geen pijn doen
5. Ik cijfer mij vaak weg voor anderen
6. Ik ben niets waard
6. De Valkuil van Zelfverheerlijking
De werknemer met deze valkuil vindt zichzelf superieur aan anderen en gedraagt zich vaak arrogant. Een kenmerk van een werknemer met deze valkuil is dat diegene snel geraakt wordt bij kritiek: ‘want iemand met zulke kwaliteiten kan toch geen kritiek krijgen?’
De hoofdzakelijke belemmerende overtuigingen:
1. Anderen moeten zien hoe geweldig ik ben
2. Ik wil graag bewonderd worden
3. Ik wil graag meer en beter zijn
7. De Valkuil van Extreem Hoge Eisen
Deze valkuil vertoont enige overlap met de valkuil Behaagzucht en (Extreme) Aanpassing.
Deze groep werknemers – die vatbaar zijn voor burn-out verschijnselen / burn-outs – willen alles perfect voor hun omgeving doen en stellen daarbij extreem hoge eisen aan zichzelf. Deze werknemer legt vaak de nadruk op status, geld, succes en uiteraard de erkenning van zijn collega’s.
De hoofdzakelijke belemmerende overtuigingen:
1. Ik moet mezelf steeds bewijzen
2. Ik moet perfect zijn
3. Ik moet naar het allerhoogste niveau streven
8. De Valkuil van Vermijding
De werknemer met deze valkuil heeft vaak een laag zelfbeeld en is zeer gevoelig van aard. Daarom zal deze werknemer er alles aan doen om negatieve beoordelingen te vermijden en zo werkzaamheden van zich af trachten te houden. Diegene is zo bang om voor de groep af te gaan en dat vindt diegene ondraaglijk.
Deze valkuil heeft een sterke overlap met de valkuil Afstandelijkheid. De afstandelijkheid kan deze werknemer uiteindelijk beschermen tegen de blootstelling van zijn lage zelfbeeld.
9. De Valkuil van Afhankelijkheid
De werknemer met deze valkuil vermijdt verantwoordelijkheid en zal er alles aan doen om afhankelijk te blijven van anderen (om zo de schuld zelf niet te hoeven dragen).
Het verschil met een werknemer – die de valkuil Vermijding met zich meedraagt – is dat de werknemer met de valkuil Afhankelijkheid – juist wél het contact met collega’s aangaat. Deze werknemer heeft eveneens – net als diegene met de valkuil Vermijding – een laag zelfvertrouwen/beeld en zoekt dus overmatig steun bij anderen.
De hoofdzakelijke belemmerende overtuigingen:
1. Het lukt mij toch nooit
2. Ik zoek altijd steun bij derden
3. Ik weet niet hoe ik het moet aanpakken
10. De Valkuil van Oververantwoordelijkheid
De werknemer met deze valkuil wil overmatig voor iedereen en alles verantwoordelijkheid zijn, om zo zich naar de collegiale wereld zich in te dekken (bijvoorbeeld: voor buitensluiting, afgang of ontslag). Deze werknemer leidt tevens vaak aan een minderwaardigheidscomplex met een sterke controledrift. Bovendien kenmerkt diegene zich in een hoge energie, als overcompensatie naar de omgeving toe. Deze valkuil vertoont overlap met de valkuil Behaagzucht en (Extreme) Aanpassing.
De hoofdzakelijke belemmerende overtuigingen:
1. Ik moet alles onder controle houden
2. Ik voel me overal voor verantwoordelijk en dat maak ik ook graag kenbaar
3. Ik mag geen fouten maken
4. Ik mag niet kalm aan doen
In het volgende artikel Loopbaancoaching: Omgaan met belemmerende overtuigingen op de werkvloer! Affirmaties! wordt ingegaan op welke wijze men kan omgaan met belemmerende overtuigingen!
Greetz,
GuidoFox – Evolve your Life!
Spiritual Life Coach