#71 - Bore-Out - de nieuwe Burn-Out!

Hai GuidoFox hier! Gaaf dat je dit artikel leest!

Vandaag wil ik het hebben over een onderbelichte ziekte in opkomst: de bore-out. 

15% van de werknemers verveelt zich stierlijk op de werkvloer. Het zijn vaak hoger opgeleiden die last kunnen krijgen van een bore-out. 

Het begint tijdens de werkdag met een snelle blik in de whatsapplijst of er nog berichtjes zijn binnen gekomen. 

Na een half uur wordt de facebooktijdlijn gecheckt. 

Na een uur wordt er weer gekeken.

Na de lunch zit je daadwerkelijk een kwartier met je vrienden te whatsappen en weer – maar nu uitgebreid – door je facebooktijdlijn te scrollen. 

Tegen een uur of vier zit je uitvoerig die heerlijke vakantiereizen – die je jezelf in het vooruitzicht hebt gesteld – van achter het beeldscherm te bewonderen. 

Een bore-out begint sluimerend. Je hebt het niet door. Je wordt langzaam maar zeker blootgesteld aan te lage intellectuele prikkels die je je op een gegeven moment ziek kunnen maken.

Wat gebeurt er eigenlijk precies bij een bore-out? 

Je hebt te weinig werk om de hele dag te kunnen vullen en het meeste werk dat je krijgt is van zodanig laag niveau dat je dat werk liever afstoot en niet aanneemt. 

Het werk dat je enigszins interesseert probeer je daarom over de dag uit te smeren. Je hebt het gevoel dat de dagen tergend langzaam gaan: in de arbeidspsychologie noemt men dit ‘time dragging’.

De duur van je lunchwandeling wordt langer en langer, je toiletbezoeken nemen veel meer tijd in beslag dan normaal en je voert hier een daar wat gesprekken met collega’s om de tijd te doden. 

In de avond gaan alle remmen los: je probeert de misgelopen diepe prikkels te compenseren door extreem te gaan sporten en flink uit te gaan: het verdriet van je vervelende werk - dat verveelt - afreageren. 

Als het weekend is, zit je alweer na te denken aan die vreselijke saaie week die eraan komt.

Een bore-out is een ziekte die langzaam ontstaat en waarbij je eerst heel veel gevoelens onderdrukt. Tegen je collega’s doe je net alsof er niets aan de hand is (dat je je eigenlijk verveelt (schaamtegevoelens) en dat je er doodmoe van wordt). 

Je gaat werk dus uitstellen en je speelt een spel met jezelf. Loopt er toevallig iemand langs je bureau, dan open je snel een word-document en doe je net alsof dat je heel druk bezig bent. Je blijft langer op kantoor om net alsof te doen dat je druk bent, terwijl je eigenlijk niet zoveel te doen hebt. Het maken over opmerkingen over je werkzaamheden durf je niet te uiten: ‘stel ze overwegen mijn contract dan op te zeggen of ik hoor er straks niet meer bij’. Gevoelens van schaamte spelen ook vaak een rol. 

Gezonde verveling hoort bij het leven, maar chronische verveling is voor een mens niet goed. Het op korter termijn vervelen is niet iets slechts: je komt daardoor vaak tot nieuwe inzichten en is een lichte vorm van stress – een kleine stressprikkel. Het zet je in beweging. Verveling toelaten om even de rust in jezelf te zoeken of contact te zoeken met wie of wat je werkelijk bent en/of wilt.

Chronische verveling is echter wat anders. Kinderen worden vaak in onze maatschappij geforceerd om hun emoties te onderdrukken en onder controle te houden. Dit patroon – van onderdrukking van emoties – werkt naar de volwassene werkende mens. Een bore-out is zo ook lastig om als zodanig te worden herkend.

‘Als in een bore-out zit, dan sterf je stilletjes van binnen als gevolg van een intense, onderhuids sluimerende verveling. Een deel van het herstel heeft te maken met de verwerking van het verdriet dat hier, onder andere, mee gepaard gaat te voelen en te aanvaarden’ – Frouke Vermeulen (bore-out coach)

De gedachte dat je de komende jaren nog met saaie opdrachten moet bezighouden kan al een paniekaanval bij je veroorzaken. Dit resulteert in hartkloppingen, verdeelt over dag. Het kan zelfs in het ergste geval leiden tot suïcidale pogingen.

De risicofactoren voor een bore-out voor de werkgever

1. overgekwalificeerd personeel

In de huidige kennismaatschappij kan als snel sprake zijn van overgekwalificeerd personeel. Ter vervulling van een vacature waarbij ‘brains’ nodig is en HBO-denkniveau voldoende is, kiezen werkgevers er toch vaak voor om een sollicitant met WO-denkniveau aan te nemen, in de hoop dat hij de werkzaamheden 

a) efficiënter verricht en 

b) meer werkzaamheden kan oppakken. 

Het risico op een bore-out wordt door een werkgever vaak niet meegewogen met de beslissing om de sollicitant al dan niet aan te nemen – of het risico wordt meegewogen, maar verwaarloosbaar geacht tegenover de verdiencapaciteiten van de sollicitant.

2. Piramidesysteem: three hired, one stays  

De meeste ondernemingen hanteren voor het aannemen (en voorselecteren) van de nieuwe garde nog steeds het oeroude en achterhaalde piramidesysteem. Dit heeft tot gevolg dat de complexe opdrachten naar de beste en/of meest sociaal geaccepteerde werknemers gaan. Zij zullen uiteraard geen bore-out oplopen, maar meestal - misschien pas na een aantal werkjaren - een burn-out. De sociale druk van ‘boven’ om veelvuldig opdrachten te blijven aannemen en het logischerwijs nog niet mentaal rijp zijn om zich tegen deze druk weten te verweren, maakt hen ook kwetsbaar.

De werknemers die geen complexe opdrachten weten te vergaren, krijgen minder werkzaamheden op hun bordje en het werk dat ze toegewezen krijgen, is vaak beneden hun werk- en denkniveau: het gedemotiveerd personeel - met een hoog risico op een bore-out - is geboren. Het is belangrijk als werkgever om deze groep goed in de gaten te houden, aangezien langdurige ziekte een grote financiële strop voor de desbetreffende werkgever kan zijn.

3. Mensen doen vaker langdurig dezelfde werkzaamheden en moeten langer doorwerken

De mensen die nu worden geboren, moeten waarschijnlijk tot hun tachtigste blijven werken. Dit heeft invloed op de loopbaan. Het is niet meer motiverend om bepaalde routinematige werkzaamheden voor zeer lange termijn te doen: dit levert een groot risico op een bore-out op.

De symptomen van een bore-out

1. Het veranderen van je slaappatroon

Een belangrijk kenmerk van een bore-out is dat je slaappatroon verandert: je gaat later naar bed en je staat later in de ochtend op. Je compenseert in de avond/nacht de misgelopen intellectuele prikkels overdag. Dit heeft tot gevolg dat het lastiger is om in de avond/nacht in slaap te kunnen vallen. 

In de ochtend op tijd wakker worden is vanwege drie redenen dan veel moeilijker: 

1) je bent die avond/nacht later naar bed gegaan;

2) je bent gedemotiveerd om op te staan, aangezien je van tevoren al weet dat het slopende dag vol met verveling voor je gaat worden; 

3) je bent door de bore-out geestelijk en lichamelijk rusteloos, waardoor je niet in staat bent om voor een gezonde periode in de REM-slaap terecht te komen.

2. Het oververmoeid zijn en de totale instorting

De samenhang tussen laat gaan slapen, vroeg opstaan, een interne strijd met jezelf voeren en het toneelspelen tegenover je collega’s, maakt dat je volledig uitgeput raakt. Het is dan vanzelfsprekend dat het tijdens werkuren lastig is om je aandacht bij je werk te houden en om überhaupt wakker te blijven. Een bore-out is heel paradoxaal: je wilt leven, interessante en leuke dingen doen en je voelt daardoor de drang om te slapen niet. Je verwaarloost zo je eigen lichaam en geest. Als het moment daar komt dat de zoveelste saaie klus op je af wordt gevuurd, stort mentaal en fysiek in. Het lijkt dan net alsof de man met de hamer vanuit het niets in je leven opdoemt.

3. Het ervaren van concentratieproblemen

Als gevolg van de oververmoeidheid ontstaan er grote concentratieproblemen. Het wordt moeilijk om je aandacht bij je taken te houden, ongeacht of het eenvoudige of hele complexe taken zijn. Je bent snel afgeleid en als collega’s je meevragen voor een praatje, ben je uiteraard de eerste die instemt. Diep van binnen schaam je je tegenover je werkgever en je collega’s. Je morele kompas is in de war. Je maakt de misgelopen tijd voor je werkgever en je collega’s goed door langer door te werken – met nog meer verveling tot gevolg.

4. Het ervaren van verinnerlijkte agressie

De boosheid vanwege het saaie werk wordt – stilletjes buiten de werkgever om – gecompenseerd met agressie – in bijvoorbeeld – het verkeer. Je zoekt daar spanning en sensatie op: hard de muziek aan en gassen met die kar. Op deze wijze krijg je enigszins de broodnodige prikkels die je al die tijd bent misgelopen.

5. Het ervaren van diepliggende schaamtegevoelens / arbeidspsychologie 

Een gevoel van schaamte ontstaat vaak op het moment dat je qua gedrag afwijkt van de groepsnorm. In de kinderjaren heb je – als het goed is – geleerd om te reageren op feedback die je vanuit de sociale omgeving krijgt. Dit is echter in het kantoorleven anders. Je kunt immers niet heel veel met de gegeven feedback vanuit je omgeving doen, aangezien een roep om interessanter en passender werk een roep is 'in de woestijn'. Je onderdrukt deze gevoelens om maar niet uit de groep te worden verstoten, waardoor je er alles aan doet om geliefd en aanvaard te worden en je je daardoor aanpast aan de heersende groepscultuur.

In onze maatschappij is hard werken op de werkvloer de algemene norm, waardoor het niet verwonderlijk is dat je je schaamt als je niet hard voor je gevoel werkt. Je gevoel voor schaamte dat je weinig te doen hebt of dat je je werk niet uitdagend genoeg vindt, onderdruk je en met een ernstige bore-out tot gevolg.

In een bore-out-proces komt het voor dat je al eerder tussentijds bent uitgevallen, waardoor een extra gevoel van schaamte wordt aangewakkerd: je bent niet productief geweest en hebt geleefd op de kosten van de baas. Op het moment dat je weer aan het werk gaat, probeer je deze tijd ‘in te halen’ door ontzettend – op een compenserende wijze – je best te doen. Dit resulteert vaak weer in een terugval:een ziektecyclus is geboren.

Geen officiële ziekte

Het is opmerkelijk dat een bore-out nog niet is gekwalificeerd als een officiële ziekte, terwijl een burn-out wel als een ziekte wordt herkend. 

De cijfers liegen er niet om: 15 procent van de Nederlanders verveelt zich stierlijk op het werk. 

Dit wil niet zeggen dat van dit percentage iedereen een bore-out heeft of krijgt, maar het is dus hoogtijd om dit probleem aan de kaak te stellen. 

Het is immers niet alleen maar relevant voor de desbetreffende werknemer en werkgever, maar ook voor de omringende sociale omgeving. Op het moment dat je van je werk geen energie krijgt, kom je kapot thuis met alle gevolgen van dien: gebrek aan goede opvoeding van je kinderen, het verwaarlozen van je partner, een verhoogd risico op verkeersongelukken, enz.

Greetz,

GuidoFox - Evolve your Life!

Spiritual Life Coach

www.GuidoFox.nl